"Liście, które jesienią spadają z drzew, chciałyby się wskazać jako przykład przemijania.Byłby to jednak zły przykład,ponieważ po kilku miesiącach drzewo wypuści nowe liście i nastanie wiosna,dokładnie taka jak była wcześniej". Peter Rosegger

JESIEŃ

 Pora zbiorów i kolorów. Powoli ustaje wegetacja większości roślin; przyroda zaczyna przygotowywać się do zimy. W październiku zaczynają opadać z drzew dojrzałe owoce - jeśli posiadamy dość duże drzewa dobrze owocujące - może być nawet problem z obfitością. W listopadzie, w ostatnich latach często można zaobserwować dość szybkie nadejście pogody typowej dla zimy; niskich temperatur i śniegu.

Prace niezbędne do wykonania:

We wrześniu przeprowadza się zbiór większości plonów: warzyw korzeniowych, kapusty, ziół i owoców (np. jabłek i gruszek). Jest to też dobra pora na zakładanie trawnika. W dalszym ciągu można sadzić rośliny cebulowe oraz drzewa i krzewy. Zbiera się również orzechy: laskowe można już we wrześniu a włoskie w październiku. W tym miesiący należy również wykopać begonie dalie i mieczyki. Z niektórych kwitnących roślin jednorocznych można zebrać nasiona na przyszły rok. Listopad to pora zabezpiecznia roślin przed mrozem; należy okopcować róże, przykryć ściółką (liścmi, gałązkami świerku) krzewy i byliny (np. lilie, jukki).

WRZESIEŃ

To najlepsza pora aby zadbać o wygląd naszego ogrodu na wiosnę; najpiękniejsze wiosenne kwiaty to rośliny cebulowe - przebiśniegi, krokusy, cebulice, narcyze, szafirki, hiacynty, szachownice no i oczywiście tulipany - i należy je sadzić właśnie teraz. Do posadzenia należy wybrać cebule duże, zdrowe i bez uszkodzeń mechanicznych. Muszą być w stanie spoczynku tzn. nie mieć wyrośniętych liści oraz korzeni. Przed posadzeniem można cebule moczyć w roztworze preparatu grzybobójczego. Cebule należy sadzić piętką do dołu na głębokości odpowiadającej trzykrotnej wysokości cebuli; mniejsze gęściej a większe rzadziej. Jeśli chodzi o czas sadzenia to należy najwcześniej posadzić te, które najwcześniej zakwitają wiosną tzn. przebiśniegi, krokusy i cebulice. Po posadzeniu można cebulki podlewać a po pierwszych przymrozkach okryć torfem, korą lub gałązkami drzew iglastych. Niektóre gatunki roślin cebulowych, takie jak cebulice, śnieżniki lub szafirki po paru latach rozrastają się i tworzą piękne kwitnące grupy. Inne takie jak tulipany lub lilie azjatyckie nie powinny rosnąć w tym samym miejscu dłużej niż 3 lata bo zbyt się zagęszczą i zdrobnieją.

PAŹDZIERNIK 

  W dalszym ciągu aż do końca miesiąca można sadzić rośliny cebulowe takie jak przebiśniegi, krokusy, cebulice, narcyze, szafirki, hiacynty, szachownice no i oczywiście tulipany. Efekty zobaczymy niestety dopiero wiosną. Do posadzenia należy wybrać cebule duże, zdrowe i bez uszkodzeń mechanicznych. Muszą być w stanie spoczynku tzn. nie mieć wyrośniętych liści oraz korzeni. Przed posadzeniem można cebule moczyć w roztworze preparatu grzybobójczego. Cebule należy sadzić piętką do dołu na głębokości odpowiadającej trzykrotnej wysokości cebuli; mniejsze gęściej a większe rzadziej. Jeśli chodzi o czas sadzenia to należy najwcześniej posadzić te, które najwcześniej zakwitają wiosną tzn. przebiśniegi, krokusy i cebulice. Po posadzeniu można cebulki podlewać a po pierwszych przymrozkach okryć torfem, korą lub gałązkami drzew iglastych.

W tym miesiącu można również po raz ostatni spulchnić i odchwaścić glebę na grządkach i klombach.

Jest to też dobry czas na sadzenie drzew i krzewów zrzucających liście na zimę np.drzew i krzewów owocowych. Do dołka, w którym chcemy umieścić sadzonkę warto wsypać trochę kompostu lub ziemi kupionej w sklepie ogrodniczym.

Październik to dobry czas na dzielenie i sadzenie bylin. Należy wykopać również bulwy kwiatów nie zimujących w gruncie takich jak dalie i begonie. Najlepiej to zrobić po pierwszych przymrozkach, gdy części naziemne tych roślin przemarzną i schować do pomieszczenia zabezpieczonego przed mrozem.

LISTOPAD 

Jeżeli listopad jest łagodny i gleba nie zamarzła, można jeszcze sadzić odporne na mróz drzewa i krzewy owocowe oraz ozdobne. Można sadzić również byliny ale przycinać je należy dopiero na wiosnę. Listopad to ostatnia pora aby wykopać cebulki kwiatowe roślin nie zimujących w gruncie np. mieczyków i kroksomii. Rośliny wrażliwe na mróz należy zabezpieczyć przed mrozem; lilie, jukki czy bambusy przykryć gałązkami świerkowymi lub słomą, róże okopcować.

Przygotowanie ogrodu do zimy

Należy pamiętać o regularnym usuwaniu opadłych liści; należy grabić zarówno trawniki jak i miejsca przygotowane pod grządki.

Można wykonać jeszcze ostatnie cięcia pielęgnacyjne. Pod koniec listopada należy przyciąć piękne i popularne pnącza - powojniki (za wyjątkiem tych, które kwitną na przełomie kwietnia i maja). Listopad to również ostatni termin na przekopanie gleby - przy okazji usuwając chwasty. Zabieg taki powoduje poprawienie struktury gleby oraz jej większe nawodnienie.

Rośliny z balkonów i tarasów przenosimy do chłodnych pomieszczeń; np. piwnicy lub ogrodu zimowego.

Na koniec należy zabezpieczyć sprzęt ogrodniczy.